Odsetki ustawowe to najpowszechniejsza forma odszkodowania za zwłokę w spełnieniu świadczeń pieniężnych. Dzięki odsetkom ustawowym wierzyciel nie musi wykazywać swoich strat, wystarczy udowodnienie okresu zwłoki oraz wysokości kwoty dłużnej, aby otrzymać odszkodowanie. Odszkodowanie może być częściowe, ale bez kosztownych procedur dowodowych. Odsetki ustawowe należą się zarówno przedsiębiorcom, jak i osobom nieprowadzącym działalności gospodarczej. Instytucja, która zaczyna naliczać odsetki nie musi informować o tym danego podmiotu, którego dotyczy spór.

W Polsce wysokość odsetek ustawowych określała do końca 2015 w drodze rozporządzenia Rada Ministrów. Od 2016 ogłasza ją Minister Sprawiedliwości w drodze obwieszczenia. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej, ustawy, orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu.

W umowie można zastrzec również tzw. odsetki umowne, określone procentowo albo w postaci wielokrotności odsetek ustawowych.

Naliczanie odsetek należy rozpocząć od dnia następującego po terminie płatności (gdzie termin płatności oznacza wyznaczony dzień, w którym należy spłacić zobowiązanie) do dnia faktycznej zapłaty włącznie.